Viêm tụy cấp là tình trạng tuy bị viêm đột ngột trong một thời gian ngắn , diễn biến từ nhẹ đến nặng. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, viêm tụy cấp có thể nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Bệnh có thể gặp ở bất kì người nào. Nên việc nắm vững kiến thức về bệnh là điều cần thiết đối với mỗi người.
Dấu hiệu nhận biết của viêm tụy cấp.
Những triệu chứng thường gặp của bệnh bao gồm:
Triệu chứng cơ năng
Đau bụng: đau xuất phát từ vùng thường vị, đau dữ dội và lan ra sau lưng hoặc lan sang hạ sườn 2 bên. Đau tăng lên khi ăn nhiều chất béo.
Buồn nôn/ nôn: nôn cũng là một trong những triệu chứng của bệnh viêm tụy cấp, triệu chứng này xuất hiện sau đau bụng, sau khi nôn bệnh nhân không đỡ đau, chất nôn thường chứa dịch dạ dày, dịch mật hoặc có dịch máu nếu bệnh diễn biến nặng.
Bụng chướng, bí trung đại tiện: tình trạng này nặng hơn khi bệnh diễn biến xấu như tụy hoại tử nặng.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như sốt, tăng nhịp tim,rối loạn ý thức, huyết áp tụt, thiểu niệu hoặc vô niệu,…
Triệu chứng thực thể
Khám thấy có phản ứng thành bụng
Bụng chướng nhẹ
Nhu động ruột giảm, thậm chí liệt ruột
Gõ đục vùng thấp do có dịch tự do trong ổ bụng.
Các thăm dò cận lâm sàng để chẩn đoán viêm tụy cấp:
Xét nghiệm các enzyme tiêu hóa lipase và amylase trong huyết thanh để thăm dò chức năng sản xuất enzyme của tụy. Viêm tụy cấp thì nồng độ enzyme tiêu hóa tăng gấp 3 lần so với bình thường.
Siêu âm: nhằm phát hiên những bất thường về cấu trúc của tụy như kích thước tụy tăng lên, bờ nhu mô tụy không đồng đều, ngoài ra có thể phát hiện dịch quanh tụy hay ở trong ổ bụng.
Chụp cắt lớp vi tính : tạo hình ảnh của tụy và giúp giúp bác sĩ chuẩn đoán chính xác viêm tụy cấp. Độ chính xác kĩ thuật này cao nhưng chi phí đắt nên cần cân nhắc trước khi chỉ định.
Ngoài ra, còn có một số cận lâm sàng khác như chụp cộng hưởng từ, sinh thiết, nội soi mật tụy ngược dòng.
Nguyên nhân gây ra viêm tụy cấp:
Sử dụng rượu bia là nguyên nhân thường gặp nhất của viêm tụy cấp. Ngoài ra các bệnh lý do tắc nghẽn như sỏi ông mật chủ, u bóng vanter, u tụy , dị vật, giun chui ống mật,… hay chấn thương, tai biến phẫu thuật, rối loạn chuyển hóa triglyceride, thuốc, bệnh tự miễn,… đều có thể gây ra bệnh viêm tụy cấp. Bên cạnh đó có 15% trường hợp viêm tụy cấp chưa rõ nguyên nhân.
Phương pháp điều trị viêm tụy cấp:
Điều trị nội khoa: bệnh nhân sẽ được điều trị bằng thuốc giảm đau và dịch truyền bằng tĩnh mạch tại bệnh viện để làm giảm triệu chứng, giảm tiết dịch, chăm sóc,…. Ngoài ra bác sĩ có thể chỉ định kết hợp với lọc máu liên tục.
Điều trị bằng phẫu thuật can thiệp: nếu viêm tụy cấp do nguyên nhân gây tắc nghẽn như sỏi ống mật chủ, giun chui ống mật,… thì thường phẫu thuật lấy sỏi và giun ra để khai thông tắc nghẽn.
Phòng ngừa viêm tụy cấp:
Tránh sử dụng rượu bia
Chế độ dinh dưỡng khoa học: giảm các thực phẩm giàu chất béo.
Phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý sỏi mật, sỏi tụy.
Viêm tụy cấp là một bệnh nguy hiểm đối với sức khỏe người bệnh thậm chí nó còn đe dọa đến tính mạng. Vì vậy việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc hồi phục sức khỏe bệnh nhân.