Paracetamol là một thuốc khá quen thuộc với nhiều người. Thuốc được dùng rộng rãi để điều trị giảm đau, hạ sốt.
Chỉ định và tác dụng của paracetamol:
Nhờ tác dụng giảm đau , hạ sốt nên paracetamol đươc dùng để điều trị các triệu chứng như đau cơ, đau khớp, đau lưng, cảm sốt, đau nhức cơ xương, đau dây thần kinh, đau răng, đau họng, đau đầu,.. Thuốc giúp giảm đau và hạ sốt nhanh. Tuy nhiên nó chỉ dành cho những trường hợp đau nhẹ và vừa. Còn khi đau nặng thì có thể lựa chọn các thuốc khác như morphin.
Thận trọng trong quá trình sử dụng paracetamol đối với những đối tượng:
Những người dị ứng với thành phần của thuốc, Thiếu hụt G6PD thì không sử dụng paracetamol.
Những người mắc bệnh gan như xơ gan, viêm gan,suy gan…. hay những người có tiền sử nghiện rượu cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc vì paracetamol làm suy giảm chức năng gan làm tổn thương và hoại tử tế bào gan. Nên để bác sĩ xem xét liệu có an toàn để sử dụng thuốc không.
Đối với phụ nữ đang mang thai và cho con bú, suy thận, thiếu máu mạn tính không được tự ý sử dụng thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ.
Hướng dẫn sử dụng thuốc paracetamol:
Uống :
Đối với người lớn :
0,5 – 1 g/ ngày ,khoảng cách giữa 2 lần uống tối thiểu là 4 tiếng, Lưu ý không được dùng quá 4 g/ngày.
Đối với trẻ em:
Trẻ từ 3 – 12 tháng : 60 -120 mg/ lần;
Trẻ từ 12 – 60 tháng : 120 mg – 250 mg/ lần
Trẻ từ 6 – 12 tuổi: 250 mg – 500 mg/ lần.
Đăt hậu môn:
Đối với người lớn: 0,5 – 1 g/ lần Tối đa 4 lần trong 24 giờ và khoảng cách tối thiểu giữa 2 lần đặt là 4 giờ.
Đối với trẻ em: Tối đa 4 làn đặt trong ngày
Trẻ từ 12- 60 tháng : 125 – 250 mg / lần.
Trẻ em từ 6 – 12 tuổi: 250 – 500 mg .
Chú ý khoảng cách tối thiểu giữa 2 lần uống hoặc đặt là 4 giờ và có thể uống tối đa 4 lần trong 24 giờ.
Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi thì không nên dùng thuốc paracetamol nếu dùng thì nên dùng với hàm lượng thấp 10mg/kg cân nặng hoặc 5mg/ kg cân năng nếu trẻ bị vàng da.
Nếu sử dụng thuốc trên 3 ngày mà bệnh nhân vẫn sốt và đau thì nên đưa bệnh nhân đến cácc cơ sở y tế để khám và chẩn đóan chính xác bệnh và điều trị kịp thời.
Tác dụng phụ của paracetamol.
Độc với gan: Tổn thương tế bào gan, tăng ALT,AST, có thể hoại tử tế bào gan và suy gan cấp.
Viêm tụy cấp khi sử dụng paracetamol trong thời gian dài.
Rối loạn tiêu hóa
Dị ứng ,phát ban.
Rối loạn máu gây giảm bạch cầu trung tính và thiếu máu
Nếu trong quá trình sử dụng thuốc mà có gì bất thường thì nên ngừng thuốc và đên cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
Ngộ độc Paracetamol.
Khi dùng quá liều paracetamol hoặc lặp lại hàm lượng lớn khoảng 7,5-10g từ 1-2 ngày hoặc do sử dụng thuốc dài ngày có thể gây ra tình trạng ngộ đôc paracetamol.Dẫn đên các biến chứng hoại tử tế bào gan và thậm chí hoại tử ống thận kèm theo các triệu chứng buồn nôn, đau bụng thậm chí hôn mê sảng, ức chế hệ thần kinh trung ương, hạ thân nhiệt, thở nhanh, mạch yếu, không đều, huyết áp thấp, suy tuần hoàn. Ngoài ra bệnh nhân bị ngộ độc nặng có thể chết đột ngột hoặc sau vài ngày hôn mê. Nếu sau khi sử dụng paracetamol mà phát hiện điều bất thường thì cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện để xử lý. Thông thường người ta dùng acetylcystein hoặc methionin để giải độc paracetamol. Tuy nhiên nó thường hiệu quả đối với những bệnh nhân đến sớm trong vòng từ 10 – 12 giờ kể từ khi uống paracetamol.